Czosnek jest byliną lub rośliną dwuletnią. Pochodzi prawdopodobnie ze stepowej części Azji Środkowej, skąd rozprzestrzenił się na całą Azję i basen Morza Śródziemnego. Uprawiali go Rzymianie, Asyryjczycy, Egipcjanie, Grecy, Hebrajczycy i Arabowie. Dopiero jednak w 1944 r. rozszyfrowano skład czosnku i poznano dokładnie substancje lecznicze. Wyizolowano allicynę - substancję nadającą zapach i zarazem działającą przeciwbakteryjnie. Pochodzi on od lotnego olejku, którego głównym składnikiem jest alliina i enzymy. Te z kolei podczas roztarcia przemieniają się w bakteriobójczą allicynę.
Właściwości
Zawiera on węglowodany, białko, składniki mineralne (wapń, fosfor, magnez, siarkę, chrom, cynk, jod), olejki lotne oraz witaminy (C, A, B1, B2, PP). Zawiera związki nazywane fitoncydami, a działające bakteriostatycznie i bakteriobójczo.
Zastosowanie
Czosnek suszony (granulowany) jest stosowany do tłustej wieprzowiny i baraniny, jak również do łagodnego drobiu, mięsa z królika, a nawet do dziczyzny. Swoje wszechstronne zastosowanie czosnek potwierdza jako dodatek do: wędlin, ryb, zup (barszczów, żurów), sosów, warzyw, grzybów, jaj, serów, przy przygotowaniu kiszonek, marynat.
Ciekawostki
- Smak i intensywny zapach łagodnieją pod wpływem temperatury. Dlatego należy pamiętać, że do gotowania czy pieczenia trzeba go dodać nieco więcej niż do potraw podawanych na zimno.
- Ze względu na wysoką zawartość wapnia czosnek ma też właściwości odkwaszające.
- Aż do XIX wieku (tj. do momentu wprowadzenia szczepionek) czosnek należał do podstawowych środków przeciwko chorobom infekcyjnym. Dzisiejsza medycyna potwierdza lecznicze działanie czosnku: zapobiega on zwapnieniu żył, pobudza trawienie, reguluje florę bakteryjną jelit, obniża ciśnienie krwi, poprawia funkcjonowanie wątroby i trzustki. Działa żółciopędnie i przeciwpasożytniczo.
- Łagodzi podrażnienia spowodowane ukąszeniami owadów.
- Substancje czynne zawarte w ostrym olejku eterycznym o charakterystycznym zapachu działają jak antybiotyk i aktywizują komórki.
- Zapach czosnku można częściowo złagodzić, spożywając z czosnkiem jednocześnie świeżą natkę pietruszki, seler, lubczyk, ziarnka kawy lub goździki.
